Өткен аптада Жітіқара ауданында қайғылы оқиға орын алды. Чайковский ауылының тұрғындары қан жұтып, осы күнді ұмыта алмай келеді. Бүкіл өмірі алда тұрған 27 жастағы жігіт далада астындағы жылқысымен жәй түсіп қайтыс болды. Бұл ауылдан шамамен 5-7 шақырым жерде болған.
Алайда полиция бөліміндегілер жас жігіттің электр ұшқыны разрядының салдарынан қаза тапқанын айтып отыр. Оны заң қызметкерлері сот сараптамасын жүргізу кезінде анықтаған.
– 20 шілдеде болған найзағайдан кейін мал үйге оралды. Ал жігіт жылқысымен оралмады. Содан кейін ауыл тұрғындары құқық қорғау органдарының қызметкерлерімен бірге іздеуді ұйымдастырды. Жігіт ауылдың жанынан табылды. Марқұмның жанынан ұялы телефон табылды, – дейді полиция бөліміндегілер.
Жыл сайын әлемде найзағайдан 6-дан 24 мыңға дейін адам қайтыс болады. Бізде мұндай оқиғалар сирек кездеседі.
Жерлесіміздің отбасы мен барлық туыстарына көңіл айта отырып, найзағай кезінде өзін адам қалай ұстау керектігі туралы ақпаратты жариялаймыз.
Ешқашан биік металл құрылымдардың астында найзағайдан жасырынбаңыз, есіңізде болсын, найзағай ешқашан бұтаға түспейді, оның астына жасырынған дұрыс.
Егер сіз ауылдық жерде болсаңыз: терезелерді, есіктерді, мұржаларды және желдеткіштерді жабыңыз. Пешті сөндірмеңіз, себебі пеш құбырынан шығатын жоғары температуралы газдардың кедергісі төмен.
Телефонмен сөйлеспеңіз: найзағай кейде бағандардың арасына созылған сымдарға түседі.
Найзағай кезінде электр сымдарына, найзағай бағытына, дымқыл шатырлардың астында, антеннаға, терезеге жақын тұрмаңыз, мүмкіндігінше теледидарды, радионы және басқа да тұрмыстық техниканы өшіріңіз.
Найзағай кезінде су мен су қоймаларының жағалауы қауіпті. Егер сіз шомылсаңыз, шұғыл түрде жағаға оралыңыз, егер сіз қайықпен жүзіп жүрсеңіз қолыңызға үлкен зат алыңыз(ағаштан жасалған зат ең қауіпсіз): “әуе электр қуаты” суға емес, оның үстіндегі заттарға түседі. Найзағай кезінде судан мүмкіндігінше алыс болу ұсынылады. Суға найзағай түсу қаупі 100 метр радиуста.
Найзағайдың нысанасына айналмас үшін тоғанның ашық жағасында шатыр жасамаңыз. Ең қауіпсізі жері құрғақ жазықтар мен төбелердің бойындағы ойпаттар.
Мына жағдайларды бақылауға алыңыздар:
– жел сізге найзағайдың қайда бара жатқандығы туралы түсінік бермейді, найзағай, барлық логикаға қайшы, көбінесе желге қарсы шығады;
– найзағайдан сіздің орналасқан жеріңізге дейінгі қашықтықты найзағай мен найзағайдың шығуы арасындағы уақыт бойынша анықтауға болады (1 секунд – 300-400 метр қашықтық, 2 секунд – 600-800 метр, 3 секунд – 1000 м);
– найзағай басталмас бұрын, әдетте, желдің болмауы немесе желдің өзгеру бағыты байқалады.
– дымқыл киім денеге найзағай түсу қаупін арттырады;
– орманға бара қалсаңыздар аласа ағаштардың арасынан, тауға шықсаңыздар биік емес ашық жерлерден немесе құрғақ шұңқырлар мен арықтардың маңынан тұрақ іздеңіздер;
– құмды және тасты топырақ сазға қарағанда қауіпсіз;
– қауіптің жоғарылау белгілері: шаштың қозғалысы, металл заттардың тітіркенуі, жабдықтың өткір ұштарындағы разрядтар.
– жалғыз ағаштардың жанында паналауға;
– жартастар мен сызды қабырғаларға сүйенуге
– орманның шетіне тоқтауға;
– су қоймаларының жанына тоқтауға;
– жартас шатырының астында жасырынуға;
– жүгіру әрі уайымдауға;
– көп адамдардың арасында жүруге;
– дымқыл киім киюге;
– оттың жанында болуға;
– металл заттарды шатырда сақтауға;
– үйде электр құрылғыларын қолдануға найзағай кезінде тыйым салынады.
Маргарита БІРТАЕВА