Қазақстанда АЭС салу туралы мәселе бірнеше рет көтерілді. Атом электр станциясын салу туралы сөз алғаш рет 1990-жылдары қозғалды, бірақ нақты қадамдар жасалмады.
Кейінгі жылдары бұл мәселе бірнеше рет талқыланып, соңғы онжылдықта қайтадан күн тәртібіне шықты.
Бұл кезеңде Қазақстанның уран қоры мен ядролық тәжірибесі болғанымен, нақты шешім қабылданған жоқ.
Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев өз Жолдауында АЭС салудың экономикалық және энергетикалық қажеттілігін атап өтіп, елде тұрақты және экологиялық таза энергия көзі ретінде атом энергетикасын дамыту мүмкіндігін қарастыру қажеттігін айтты.
Үкімет бірнеше орындарды қарастырды, соның ішінде Балқаш көлі маңында станция салу идеясы ұсынылды.
АЭС салудың артықшылықтары көп.
Қазақстанда электр энергиясының тұрақты көзі ретінде АЭС салу арқылы энергетикалық тәуелсіздікті қамтамасыз етуге болады.
Атом энергиясы үлкен көлемдегі энергияны үздіксіз өндіре алатындықтан, энергия импортына тәуелділікті азайтады.
АЭС көмір немесе табиғи газ сияқты қазбалы отындарды пайдаланбайды, яғни атмосфераға зиянды газдар шығармайды. Бұл парниктік газдарды азайтуға және климаттық өзгерістермен күресуге көмектеседі. АЭС ұзақ мерзімді перспективада экономикалық тиімді. Бір рет салынған станция ондаған жылдар бойы тұрақты түрде энергия өндіре алады. Уранның аз мөлшерімен көп энергия өндіріледі, ал Қазақстан уран қоры бойынша әлемде бірінші орында тұр, бұл отынның қолжетімділігін қамтамасыз етеді.
Күн және жел сияқты жаңартылатын энергия көздері ауытқымалы сипатта болады, яғни олар тұрақты түрде электр энергиясын өндіре алмайды. АЭС жаңартылатын энергия көздерін толықтыратын тұрақты энергия көзі болуы мүмкін.
АЭС Қазақстанның энергетикалық, экономикалық және экологиялық мақсаттарына жету үшін қажет болуы мүмкін. Ол елдің тұрақты және экологиялық таза энергия көзіне көшуіне ықпал етіп, энергия қауіпсіздігін қамтамасыз етіп, экономиканы әртараптандыруға мүмкіндік береді.
Батырбек Ахметов,
Облыстық ардагерлер кеңесінің төрағасы.
Суретті түсірген Николай Стадниченко