Құрбан айт мерекесі қарсаңында Қостанай облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті мен оның аумақтық басқармалары тұрғындар арасында тамақтан уланудың алдын алу бойынша белсенді ақпараттық-ағарту жұмыстарын жүргізіп жатыр.
“Құрбан айт мерекесінде жануар құрбандыққа шалынады, мерекелік үстел жайылады, оған мүмкіндігінше көп адам жиналады. Құрбандыққа шалынған малдың етінен дәстүрлі тағамдар дайындалады. Адамдар мен жануарларға ортақ инфекциялардың алдын алу үшін құрбандыққа шалынған малды қолайлы шаруашылықтардан және ветеринариялық-ілеспе құжаттары болған жағдайда сатып алу қажет”, – дейді департамент басшысы Ермұханбет Дәулетбаев.
Сою ветеринариялық-санитариялық талаптарға жауап беретін алаңдарда, арнайы жабдықталған орындарда жүргізілуі тиіс.
Медициналық статистикаға сәйкес, жаппай мерекелер кезінде жіті ішек инфекциясы, тамақтан улану жағдайларының саны артады, осыған байланысты олардың алдын алуға бағытталған шараларды мұқият қарау қажет.
Жіті ішек инфекциялары (ЖІИ)– бұл асқазан-ішек жолының басым зақымдануымен әртүрлі бактериялар немесе вирустар (сальмонеллалар, иерсиниялар, шигеллалар, кампилобактериялар, рота және норовирустар және т. б.) тудыратын жіті инфекциялық аурулардың үлкен тобы.
ЖІИ қоздырғыштары адам ағзасына тамақ, су, кішкентай балаларда лас қолдар, ойыншықтар арқылы енеді. Инфекцияның пайда болуы үшін ең қауіпті тамақ өнімдері-көп компонентті салаттар (ең алдымен майонез және қаймақ қосылған), кремі бар кондитерлік өнімдер, туралған ет пен балықтан жасалған бұйымдар, желе, толтырғыш тағамдар және т. б.
Нашар жуылған көкөністер мен жемістердің бетінде ЖІИ қоздырғыштары, атап айтқанда вирустық инфекциялар қалуы мүмкін. ЖІИ және тағамнан уланудың негізгі себептері тағамдарды дайындау технологиясының, тамақ өнімдерін сақтау мерзімдері мен шарттарының бұзылуы, оларды дайындау процесінде жеке гигиена қағидалары сақталмауы мүмкін.
Департамент мамандары осы мереке күндері өзіңізді және басқаларды тамақтан уланудан және ЖІИ ауруларынан қорғау үшін мыналарды ұсынады:
– жарамдылық мерзімі өткен, ыдыста деформация және бомбаж белгілері бар рұқсат етілмеген сауда орындарында тамақ өнімдерін сатып алудан аулақ болу керек;
– егер олар сақталған ыдыстың бүтіндігінің бұзылу белгілері болса, мұздатылған азық-түлікті сатып алмау;
– тез бұзылатын тағамдар мен дайын салаттарды бөлме температурасында 2 сағаттан артық сақтамаңыз, себебі бұл бактериялар мен токсиндердің жиналуына әкелуі мүмкін;
– респираторлық және асқазан-ішек ауруларының белгілері бар науқастарға тамақ дайындауға жол бермеу;
– үйде жеке гигиена ережелерін және ыстық және суық тағамдарды дайындау технологиясын, әсіресе тез бұзылатын тамақ өнімдерінің жарамдылық мерзімі және сақтау шарттарын сақтаңыз, шикі азық-түлікті және дайын тағамды бөлек сақтау керек;
– шикі және дайын өнімдерді өңдеу үшін жеке пышақтар мен кесу тақталарын пайдаланыңыз;
– көкөністерді, жемістерді, жидектерді ағынды ағын су астында, ал жас балалар үшін қайнаған сумен мұқият жуыңыз;
– салаттар, тартылған еттен жасалған бұйымдар, сілікпе, құйма үй жағдайында аз мөлшерде тамақ қалдықтарын бір тәуліктен артық сақтамайтындай етіп дайындау; жаңа дайындалған тағамды алдыңғы күннің қалдықтарымен араластырмау. Егер дайын тағам басқа күнге қалса, оны қолданар алдында оны термиялық өңдеуден өткізу керек (қайнатыңыз немесе қуырыңыз);
– тағамдарды, әсіресе ет, құс еті, жұмыртқа және теңіз өнімдерін мұқият қуырыңыз немесе қайнатыңыз;
– торттарды, кремді торттарды тоңазытқышта сақтаңыз және бұл тез бұзылатын тағам екенін ұмытпаңыз;
– қайнатылған, бөтелкедегі немесе кепілдендірілген сапалы суды ішу үшін пайдаланыңыз.
“Осы ұсыныстардың барлығын сақтау, жіті ішек инфекцияларымен, тамақтан уланумен және әртүрлі интоксикациямен аурудың алдын алуға көмектеседі. Аурудың және уланудың алғашқы белгілері пайда болған кезде дереу медициналық көмекке жүгіну қажет”, – деп кеңес береді Ермұханбет Айтмолдаұлы.
Айтолқын АЙҚАДАМОВА
Суретті түсірген – Б. Байтемір