Қоғамдық-саяси және тарихи маңыздылығына байланысты біздің елде 30 тамызда дәстүрлі түрде атап өтілетін Конституция 1995 жылы жалпыұлттық референдумда қабылданып, кейіннен 1998, 2007 және 2022 жылдары өзгерістер мен толықтырулар енгізілгенін білеміз. Нормативтік құқықтық актілер иерархиясында Қазақстан Республикасының Конституциясы содан бері жоғары заңдық күшке ие және оның нормаларына сәйкестендірілген. Негізгі Заң – Қазақстан халқының ерік-жігерін, оның елді демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде бекітуге деген ұмтылысын көрсететін қоғамымыздың тұрақтылығының кепілі. Конституция жариялаған негізгі құндылықтар – адам, оның өмірі, құқықтары мен бостандықтары өзгеріссіз қалады. Оның нормаларын іске асыруда Қазақстан Республикасының аумағында заңдылықтың сақталуын жоғары қадағалауды жүзеге асыратын, сотта мемлекет мүддесін білдіретін және мемлекет атынан қылмыстық қудалауды жүзеге асыратын прокуратура органдарына ерекше рөл берілген.
Прокуратура біздің азаматтарымыздың конституциялық құқықтарын қорғау және заңдылық салтанаты үшін барлық күш-жігерін жұмсай отырып, алға қойылған міндеттерге сәйкес қарқынды дамып, жетілдірілуде. Конституцияда бекітілген өз функцияларына байланысты прокуратура органдары құқық қорғау органдары жүйесінде ерекше орын алады. Прокурорлық қадағалаудың орны мен рөлі өзгерді, жаңа мазмұнмен толықтырылды, саяси және экономикалық өзгерістер Конституцияны іске асыруға арналған жаңа заңнаманың барлық кешенін әзірлеудің барлық кезеңдерінде жүзеге асырылды, онда адам қоғамның ең жоғары құндылығы ретінде бірінші орынға қойылды, азаматтардың сот арқылы қорғалу құқықтары кеңейтілді. Прокуратура органдарының жұмысындағы басымдықтар негізгі Заңның нормаларына толық сәйкес келеді, бұл прокуратура органдары қызметінің негізгі мазмұнына айналған жеке тұлға мен мемлекет мүдделерін құқықтық қорғау болды. Прокурордың Конституциялық ережесі заңдар мен өзге де құқықтық актілердің қолданылуын қадағалауды жүзеге асыруға ғана емес, сонымен қатар алқалы талқылауды және олар бойынша бірлескен шешім қабылдауды талап ететін күрделі мәселелерге жүйелі түрде баға беруге, уәкілетті органдарды үйлестіруге міндеттейді. Өткен жылдың қараша айында «прокуратура туралы» жаңа Конституциялық заңның қабылдануымен Қазақстан Республикасы Бас прокурорының өтініші бойынша Конституциялық Сот халықаралық шарттарды ратификациялағанға дейін қарайды. Негізгі Заң нормаларына ресми түсініктеме мен Нормативтік құқықтық актілердің біздің еліміздің Конституциясына сәйкестігіне баға береді.
Бұл функция құқықтық актілерді бағалауға жаңа серпін мен заңнаманың бүкіл жүйесіндегі белгілі бір сәйкессіздіктерді Конституцияға сәйкес келтіруге мүмкіндік әкелді. Прокуратураның қызметі жан-жақты және оның жұмысшыларының міндеті – елдің барлық аумағында Конституцияның сақталуын қамтамасыз ету.
Конституция күні қарсаңында отандастарыма бейбіт аспан, жақсы көңіл-күй тілеймін!
А. Е.Игембаев,
Қостанай гарнизоны әскери прокурорының орынбасары