7-14 маусым аралығында Женевада өтетін Халықаралық Еңбек Ұйымының Халықаралық еңбек конференциясының (бұдан әрі – ХЕҰ) 112- сессиясының жұмысына ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау бірінші вице-министрі Ақмәди Сарбасов үшжақты қазақстандық делегацияны бастап қатысуда. Пленарлық отырыста сөз сөйлеген ол Қазақстанда лайықты еңбек пен әлеуметтік қорғауды қамтамасыз ету туралы айтты.
Сөз басында Ақмәди Сарбасов ХЕҰ-мен өзара іс-қимылдың ел үшін зор маңызы бар екенін атап өтті. Қазақстан ХЕҰ-ның лайықты еңбек пен әлеуметтік қорғауды, сондай-ақ биологиялық қауіптерден қорғауды қамтамасыз ету жөніндегі нақты іс-қимылдарға шақыруын толық қолдайды.
Сондай-ақ, вице-министр ХЕҰ Бас директоры Жильбер Унгбоның тұрақты дамуға қол жеткізудің негізгі аспектісі ретінде әлеуметтік әділеттілікті анықтауға арналған «Жаңартылған қоғамдық шартқа» атты баяндамасына жоғары баға берді.
«Біз Унгбо мырзаның әлеуметтік әділеттілік тұрақты даму мен жаһандық тұрақтылықтың негізі екендігі туралы мәлімдемесін құптаймыз. Қазақстан өзгермелі еңбек әлеміне бейімделетін жаңартылған қоғамдық шартқа шақыруды толық қолдайды. Біз ХЕҰ-мен, үкіметтермен және жұмысшылар мен жұмыс берушілер қауымдастығымен бірлесіп белсенді жұмыс істеуге бағытталғанбыз. Қазақстан үшін денсаулық пен еңбек қауіпсіздігі мәселесі басты сұрақ болып табылады. Біз Қазақстан ратификациялаған ХЕҰ-ның 25 Конвенциясының нормаларын орындаймыз. Сондай-ақ, бірқатар конвенцияларға, оның ішінде «Шахталардағы еңбек қауіпсіздігі және гигиенасы туралы» №176 конвенцияға қосылуды қарастырамыз», – деді Ақмәди Сарбасов.
Ол сондай-ақ әзірлеу кезінде ХЕҰ халықаралық тәжірибесі мен стандарттары ескерілген ҚР Әлеуметтік кодексінің негізгі новеллалары туралы егжей-тегжейлі айтты.
«Бұл біздің еліміздегі әлеуметтік қатынастарды реттейтін маңызды заңнамалық құжат. Ол әлеуметтік қамсыздандыру, қорғау, еңбек құқықтары және әлеуметтік қызметтер салаларын қамтиды. Кодекс азаматтардың зейнетақы, жәрдемақы және басқа да әлеуметтік көмек түрлерін алу құқығына кепілдік береді. Мемлекеттің әлеуметтік әділеттілікті қамтамасыз ету және халықтың осал топтарын қорғау жөніндегі міндеттемелерін белгілейді. Бұл құжат Қазақстанның барлық азаматтары үшін тең мүмкіндіктер мен лайықты өмір сүру деңгейін құруда шешуші рөл атқарады», – деп толықтырды вице-министр.
Ол сондай-ақ елімізде жүргізіліп жатқан басқа жұмыстар туралы баяндады. Мәселен, ҚР Парламенті Сенатының депутаттары Қауіпсіз еңбек жағдайларын жетілдіру және жұмыскерлердің еңбек құқықтарын қорғау мәселелері жөніндегі заң жобасын қарауда, ол еңбек жөніндегі мемлекеттік инспекцияларды жергілікті атқарушы органдардан Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің қарауына беруді іске асырады, сондай-ақ сапалы және қауіпсіз жұмыс орындарын құруға бағытталған бірқатар маңызды құжаттар – Еңбек нарығын дамытудың 2024-2029 жылдарға арналған тұжырымдамасы, сондай-ақ 2024-2030 жылдарға арналған қауіпсіз еңбек тұжырымдамасы қабылданды.
Өз сөзінде Ақмәди Сарбасов жұмыс іздеушілер саны үшін жұмысқа орналасудың ашықтығы мен қолжетімділігін қамтамасыз ететін еңбек саласындағы цифрландыруды дамыту туралы да айтты.
«Электрондық еңбек биржасы жұмыс істейді. Бұл жұмыс іздеу және кадрларды іріктеу мүмкіндігі бар жұмысқа орналастыру бойынша бірыңғай цифрлық алаң. Бүгінгі күнде бұл еңбек нарығына байланысты әртүрлі қызметтердің тұтас кешені: Enbek.kz тікелей жұмыспен қамту және жұмыспен қамту қызметтері порталы; Skills.enbek.kz онлайн оқыту платформасы; Business.enbek.kz кәсіпкерлерді қолдау порталы; Hr.enbek.kz еңбек қатынастары порталы; Career.enbek.kz Ұлттық біліктілік жүйесінің платформасы», – деп бөлісті ол.
Әлеуметтік әріптестік аясында Үкімет пен жұмыс берушілер мен кәсіподақтар бірлестіктері арасында 2024-2026 жылдарға арналған жаңа бас келісімге қол қойылды. Оның негізгі міндеті – жұмысшылар үшін қолайлы еңбек жағдайларын, жұмыспен қамтуды және әлеуметтік кепілдіктерді құру.
Бұдан басқа ХЕҰ-ның техникалық қолдауымен Лайықты еңбекті ілгерілету жөніндегі жол картасы әзірленді, оның негізінде «Әлеуметтік қамсыздандырудың ең төменгі нормалары туралы» №102 Конвенцияның нормаларына сәйкестігі тұрғысынан Қазақстан заңнамасына салыстырмалы талдау жүргізілетін болады.
«Біз тұрақты және әділ еңбек нарығы тұрақты экономикалық өсу мен әлеуметтік әл-ауқаттың негізі екеніне сенімдіміз. Сондықтан Қазақстан өзінің іргелі құндылықтарымен жалпыға ортақ және берік бейбітшілік орнатуға бағытталған әлеуметтік әділеттілік үшін жаһандық коалицияға қосылуға дайын екендігін білдірді. Бұл-адамның қадір-қасиеті мен бостандығы, барлығына теңдік пен тең мүмкіндік», – деп түйіндеді вице-министр.
Халықаралық еңбек конференциясының 112-ші сессиясы аясында Ақмәди Сарбасов қатысушы елдер делегацияларының басшыларымен еңбек жағдайларын жақсарту және әлеуметтік қорғау жөніндегі ынтымақтастықтың өзекті мәселелері бойынша бірқатар кездесулер өткізеді. Келіссөздер ХЕҰ бас директоры Жильбер Унгбо, ХЕҰ Еуропа және Орталық Азия бюросының Бас директоры Беат Андрес, ХЕҰ-ның еңбек қызметі мәселелері жөніндегі бюросының директоры Мария-Элена Андре, Халықаралық еңбек нормалары департаментінің директоры Корин Варга және басқалармен өтеді.
Сондай-ақ ХЕҰ-мен Қазақстан Республикасында лайықты еңбекке жәрдемдесу жөніндегі жол картасына қол қою жоспарлануда.
Қазақстандық делегация құрамына Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің, жұмыс берушілер мен қызметкерлер бірлестіктерінің өкілдері кірді.