Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев жүргізіп жатқан саяси реформаларды іске асырудағы сабақтастық пен дәйектілік – бұл бірінші кезекте мемлекеттік құрылымның бүкіл саяси жүйесін қайта жаңғырту.
Бүгінгі таңда қазіргі әлемдік тәртіптің күрделі геосаяси өзгерістерінен өткен және өтіп жатқан еліміздің болашақ саяси бағытының негізгі контурлары анықталды деп айтуға болады.
Сонымен қатар, Мемлекет басшысы Қ.Тоқаев бастапқыда өзінің болашақ саяси бағытының негізгі қағидаттарын айқындады:
– Саяси бағытты тиімді жалғастыруды және ел тарихындағы және оның одан әрі дамуындағы барлық оң 30 жылдық жетістіктерді сақтауды көздейтін сабақтастық.
– Әлеуметтік, этникалық, діни және өзге де қатыстылығына қарамастан барлық азаматтардың құқықтарының теңдігін қамтамасыз етуге және олардың әрқайсысына жеке табысқа жету және олардың әл-ауқатын арттыру үшін мүмкіндіктер жасауға арналған әділеттілік.
– Қоғам өмірінің барлық салаларында жаңару қабілетіне, адамдардың игілігі үшін жасампаз өзгерістерді жүзеге асыруға және Қазақстанның әлемнің озық елдерінің қатарына кіруге ұмтылуына негізделген прогресс.
Біздің ойымызша, Мемлекет басшысы белгілеген саяси бағыттың маңызды қағидаты әділеттілік қағидаты болып табылады.
Бұл қағидатты іске асыру бір жағынан адами капиталдың сапасын арттыруға ықпал ететін шараларды (білім беру, денсаулық сақтау, әлеуметтік қамсыздандыру, еңбек және жұмыспен қамту желісі бойынша) біріктіреді және екінші жағынан заңның үстемдігін, әділ сот төрелігін, қоғамдық қауіпсіздікті, сыбайлас жемқорлықты жоюды және тиімді мемлекеттік басқаруды қамтамасыз етуге арналған.
Басқаша айтқанда, әділеттілікке қол жеткізу тек әлеуметтік емес, сонымен қатар әкімшілік және құқықтық сипаттағы шараларды қабылдауды қамтиды.
Әділдік қағидаты Қазақстан кәсіподақтарының ұраны мен мақсатымен үндесетіні кездейсоқ емес – Қазақстан Республикасы Кәсіподақ федерациясы платформасының 15 қадамына негізделген әділ мемлекет құру.
Жаңа саяси бағыттың негізгі аспектілері Ел Президентінің Қазақстан халқына арнаған екі Жолдауында, оның ұлттық қоғамдық сенім кеңесі мен реформалар жөніндегі Жоғары Кеңестің отырыстарында, басқа да іс-шаралар шеңберінде және “Тәуелсіздік бәрінен қымбат” бағдарламалық мақаласында көрініс тапты.
“Күшті Президент – ықпалды Парламент – есеп беретін Үкімет” формуласы-бір жағынан, Қазақстанда президенттік басқару нысанын сақтай отырып, сабақтастық қамтамасыз етіледі, екінші жағынан, Парламенттің мемлекеттік шешімдер қабылдау процесіне қатысу деңгейін және оның жауапкершілігі мен қоғам алдындағы есептілігін күшейту арқылы Үкімет жұмысының тиімділік деңгейін арттыруға баса назар аударылды.
“Әртүрлі пікірлер-біртұтас ұлт” формуласы саяси әртүрлілікті, пікірлер мен балама көзқарастардың плюрализмін ресми тануға, сондай-ақ сындарлы диалог арқылы жаңа саяси мәдениетті қалыптастыруға бағытталған.
Практикалық тұрғыдан алғанда, бұл формула, көппартиялылықты, саяси бәсекелестікті дамытуды және бейбіт жиналыстар туралы заңнаманы жетілдіруді көздейді.
Сонымен, “Халық үніне құлақ асатын мемлекет” тұжырымдамасы-бұл билік пен қоғамның тұрақты диалогы, олардың арасында тиімді кері байланыс орнату, биліктің халық алдындағы уәделерін міндетті түрде орындауы, мемлекеттің азаматтардың барлық сұраныстарына уақтылы және тиімді жауап беруі, азаматтық қоғам өкілдерін неғұрлым өзекті жалпымемлекеттік міндеттер мен мәселелерді талқылауға тарту.
Еліміздің саяси жүйесіндегі өзгерістердің, мемлекет пен қоғамның өзара іс-қимылының жаңа нысанына көшудің аса маңызды қорытындысы Мемлекет басшысының бүкілхалықтық дауыс беру арқылы бастамашылық жасаған Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгерістер болды.
Президент қоғам дамуының жаңа мемлекеттік моделіне сапалы көшуді Екінші республика деп атады.
Еліміздің президенті Қасым-Жомарт Тоқаев: “жаңа Қазақстанды құру үшін бізге жеке және қоғамдық құндылықтар жүйесін толығымен қайта форматтау қажет. Біз непотизм мен патернализмге, сыбайлас жемқорлық пен компрадорлыққа тосқауыл қоямыз.
Жаңа Қазақстан Әділет аумағына айналуы тиіс. Ол үшін заңның бір әрпіне бағыну ғана емес, сондай-ақ заңның рухын да ұстану керек”.
Д. ҚАРАБАЕВ,
«Қостанай облысы кәсіподақ орталығы» АКБ
қоғамдық қабылдау бөлмесінің басшысы.