Байқау қорытындысы бойынша «Биология ғылымдары» секциясында «Генетика» бағыты бойынша Асан Асанов пен Амирхан Асылкан «Д витаминінің Drosophila melanogaster мутациясының пайда болуына әсері» атты жұмыстары бірінші дәрежелі дипломмен марапатталды.
Оқушылар D дәруменінің жеміс шыбынындағы мутацияның пайда болуына қалай әсер ететінін зерттегені белгілі. Ол үшін оқушылар бірқатар эксперименттер жүргізген болатын.
– Бізді осы ғылыми жұмысты орындауға биология пәнінің мұғалімі Селвин Джейкобс ынталандырды. Бастапқыда біз Дрозофиланы кесіп өту негізінде генетика саласында көптеген жаңалықтар ашқан Томас Морганның зерттеулерін қайталағымыз келді. Бір жарым жыл бойы дрозофиланы өсіріп, түрлі тәжірибелер жүргіздік. Солардың бірінде біздің ғылыми жұмысымыздың негізгі бағыты – мутация жиілігіне D витаминінің әсері пайда болды. Бұл тақырып қазіргі әлем үшін өзекті болып табылады, өйткені онкологиялық аурулардың жиілігі үнемі өсіп келеді, ал онкологиялық ауруларды емдеуді іздеу философиялық үдерістің бір түріне айналды. Жоғары жетістіктерге жеткізген ғылыми жетекшіміз Галина Вартаньян мен Селвин Джейкобсқа жан-жақты көмектері мен қолдаулары үшін алғысымызды білдіргіміз келеді, – деп бөлісті Асан мен Әмірхан.
Бауыржан Амиргалиев биология ғылымдары секциясында «Экология» бағыты бойынша қатысты. Оның жұмысы темекі сүзгілерін утилизация арқылы қалай қайта өңдеуге болатынын қарастырады. Кәдеге жарату үшін балшыққа темекі сүзгілері қосылады, одан кейін кірпіш жасалады. Мельбурндық австралиялық ғалым Аббас Мохаджеранидің осындай тәжірибесін оқыған Бауыржанға темекі сүзгілерін қосып кірпіш жасауға шабыттанды. Зерттеу негізінде кірпіш жасаудың өзіндік техникасы жасалды. Бұл техниканы қолдана отырып, сіз өте қауіпті қоқыстан құтылып, құрылыс материалын жасай аласыз:
– Біздің әлемде темекінің ластану проблемасы өте өткір, National Geographics мәліметінше, жыл сайын 7 миллиардқа жуық темекі тасталады, біздің ғылыми жетекшім Галина Вартаньян екеуміз жасаған жұмысымыз елімізде жасалған алғашқы зерттеу. Темекінің сүзгілерін жоюдың жеке әзірленген әдістемесін қамтиды. Балшық қалпына келмейтін ресурс болып табылады, сүзгілер қосылған кірпіш оның шығынын азайтады және қоршаған ортаны жақсартады, себебі ауыр металдар мен целлюлоза ацетаты ондаған жылдар бойы ыдырауы мүмкін.
Жеңімпаздар биылғы жылдың мамыр айында өтетін «GRAND GALA AWARD PARIS 2023!!!» атты білім, ғылым, мәдениет және өнер саласындағы жыл сайынғы халықаралық «Үздіктердің үздігі» марапаттау рәсіміне шақырту алды.